Αγαπητοί μας Γονείς «το παιδάκι σου και το σκυλάκι σου όπως το μάθεις» λέει η λαϊκή παροιμία.

Αγαπητοί μας Γονείς «το παιδάκι σου και το σκυλάκι σου όπως το μάθεις» λέει η λαϊκή παροιμία. Μέχρι την ηλικία των δύο ετών περίπου, τα παιδιά δεν έχουν την ικανότητα να κατανοήσουν  το καλό και το κακό. Για να το πετύχουμε αυτό, πρέπει  από την αρχή να δημιουργήσουμε, έναν δυνατό δεσμό με το μωρό μας, και  αυτός ο δεσμός θα βοηθήσει το μωρό μας αργότερα, όταν θ’ έρθει η ώρα να μάθει, πολύ πιο εύκολο, την έννοια του καλού και του κακού.

Υπάρχουν μακροχρόνιες μελέτες που  αποδεικνύουν, ότι τα μωρά που αισθάνονται ασφαλή με την  μητέρα τους μέχρι τον δέκατο τέταρτο μήνα της ζωής του, είναι πιο υπάκουα και πειθαρχημένα καθώς μεγαλώνουν, στην εφαρμογή των βασικών κανόνων , όπως: «Μην χτυπάς τους άλλους», «Βοήθησέ με να μαζέψουμε τα παιχνίδια» και «Ας το μοιραστούμε».

Τους κανόνες, δεν πρέπει να τους επιβάλλουμε όλους μαζί, αλλά σταδιακά:   Π. χ ένα παιδάκι μόλις  ενός έτους περίπου αντιλαμβάνεται και κατανοεί, ότι η δική του καλή συμπεριφορά δημιουργεί ψυχική ευφορία στους γονείς και τους κάνει ευτυχισμένους.

Στην  ηλικία των  τεσσάρων και πέντε ετών,  τα παιδιά αρχίζουν να αισθάνονται την αξιοσημείωτη ανάπτυξη της συνείδησής τους. Σ’ αυτή την ηλικία αντιλαμβάνονται ότι είναι λάθος να κάνουν πράγματα που πληγώνουν τους άλλους. Και αυτή είναι η ουσία της ευσυνειδησίας. Ακόμη το παιδί που νιώθει, ότι άλλοι το υπολογίζουν, εισπράττει το σημαντικότατο μήνυμα και καταλαβαίνει αβίαστα ότι  όλοι αξίζουν τον ίδιο σεβασμό και ευγένεια. Επίσης και τα παιδιά της προσχολικής ηλικίας βλέπουν, ότι όταν ακολουθούν τους κανόνες  εντάσσονται ομαλά στην ομάδα της τάξης.

Εδώ πρέπει να σας θυμίσουμε ότι όλες οι μελέτες που έχουν γίνει για την ανατροφή των παιδιών καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι στο χαρακτήρα και στη ψυχή του παιδιού  επενεργούμε μέχρι την ηλικία των έξι(6) ετών.

 Να απαιτήσετε σεβασμό από την αρχή.

Όποιον κανόνα ή όριο έχετε επιλέξει για την απρεπή συμπεριφορά των παιδιών, πρέπει να το επιβάλλεται, ακόμα και σε πολύ μικρή ηλικία, γιατί αν αφήσετε τα παιδιά σας να τη γλυτώσουν, θα αγνοούν την ηθική σας εξουσία πολύ γρήγορα. Δεν θα σέβονται πια ούτε την «εξουσία» σας, ούτε τους κανόνες σας , ούτε και  τα παραδείγματά σας. Μην ξεχνάτε τη παροιμία: «Δάσκαλε που δίδασκες και νόμο δεν εκράτεις».

Απαιτείστε λοιπόν, τον σεβασμό εξ’ αρχής  και χωρίς περιστροφές. Αυτό σημαίνει ότι αφού υπάρχουν κανόνες δεν  κάνουμε  πίσω με τίποτα, ακόμα και όταν βλέπουμε τα παιδιά μας να στεναχωριούνται.

Ζητάμε τον σεβασμό ακόμα και πριν ξεκινήσουν να μιλάνε. Αν ένα μωρό δεκαέξι μηνών  σας δώσει  ένα χαστούκι, η αντίδρασή σας είναι άμεση μ’ ένα πολύ δυνατό όχι, το οποίο «όχι» θα στείλει το μωρό ένα σαφές μήνυμα. Αν ένα παιδί τριών χρόνων  ουρλιάζει και λέει ότι σας μισεί ή αν ένα επτάχρονο σας αντιμιλάει, ή σας προκαλεί, επιβάλλεται να το επαναφέρετε στην τάξη. Δηλαδή θα γονατίσετε, θα το κοιτάξτε κατάματα και θα του πείτε: «Καταλαβαίνω είσαι εκνευρισμένος αλλά ακόμα και έτσι δεν  επιτρέπεται να μου μιλάς με αυτόν τον τρόπο.»

Να είσαστε πρόθυμοι, να παραδεχτείτε το λάθος σας όταν το κάνετε και να μην φοβηθείτε να ζητήσετε συγγνώμη από το παιδί σας. Έτσι δείχνεται εμπράκτως στο παιδί σας ότι το σέβεστε. Συζητείστε μαζί του και εξηγήστε του με απλά λόγια γιατί θέτουμε τους κανόνες. Ποτέ κανόνας δεν είναι το ξύλο. Γιατί είναι «μύθος» ότι το ξύλο βγήκε από τον Παράδεισο.                                  

Μην αρνηθείτε ν’ ακούσετε, τι έχει να  σας πει το παιδί πριν τη τιμωρία. Δώστε  του την  ευκαιρία να αισθανθεί, ότι είμαστε δίκαιοι μαζί του. Το παιδί που θα μεγαλώσει μ’ αυτόν τον συγκεκριμένο τρόπο, θα έχει την τάση να είναι πιο υπάκουο και πιο συνεργάσιμο ίσως επειδή δεν θα νιώθει πικρία και δεν θα αισθάνεται  αδικημένο.

Διδάξτε στο παιδί σας την ενσυναίσθηση. Ενσυναίσθηση είναι μια άγνωστη λέξη για πολλούς, που σημαίνει «μπαίνω στα παπούτσια του άλλου» ή πιο απλά ακόμη «μπαίνω στη θέση του άλλου». Είναι μια παράφραση του νόμου που μας είπε ίδιος ο Χριστός: «Ποτέ μην κάνεις στον άλλο αυτό που δεν θες να σου κάνουν».

Είναι ακατόρθωτο να εμφυτέψετε στη ψυχή του παιδιού σας την  ενσυναίσθηση εάν πρώτα δεν του μάθετε την έννοια της λέξης.                            Αν στο παιδί σας, δεν μάθει να  μπαίνει στη θέση των άλλων,  είναι σαν να προσπαθείτε να φυτέψετε ένα λουλούδι σ’ ένα μέρος γεμάτο  βράχια χωρίς να υπάρχει καθόλου χώμα.

Τα μωρά δείχνουν σημάδια της ενσυναίσθησης από την αρχή της ζωής τους. Όλοι  το έχετε   παρατηρήσει άλλωστε ότι κλαίνε όταν κλαίνε και άλλα μωρά, και ότι   χαμογελούν  όταν τους χαμογελάμε.                                                                           

Αν το παιδί μας, που φοιτά στο Νηπιαγωγείο  χτυπήσει τη συμμαθήτριά της με το τουβλάκι  στο κεφάλι προσπαθήστε να την κάνετε να καταλάβει γιατί η συμμαθήτριά της κλαίει. Ρωτήστε τη αν της άρεσε να ήταν αυτή στη θέση της. Εξηγήστε της, πως πρέπει να  μπαίνουμε πάντα  στη θέση των άλλων, γιατί μόνο τότε θα νιώσουμε την ανάγκη να συμπεριφερθούμε στους άλλους με τον τρόπο που θα θέλατε να συμπεριφερθούν και ‘κείνοι σε μας.                                       

Στο δικό μας χέρι  είναι να κάνουμε τα παιδιά μας να μπαίνουν στη θέση των άλλων. Τα μεγαλύτερα παιδιά, μπορούμε να τα ευαισθητοποιήσουμε, φέρνοντάς τα αντιμέτωπα με τα τρέχοντα γεγονότα της κοινωνίας.                               

Παρακολουθήστε μαζί με το παιδί σας (που ήδη πάει σχολείο)  τις καταστροφές που προκάλεσε ένα έντονο φυσικό φαινόμενο στην τηλεόραση. Συζητήστε και ρωτήστε το παιδί,  τι θα έκανε όποιος βίωσε ένα τέτοιο γεγονός και  πως θα μπορούσε να νιώθει μέσα σ’ αυτή τη βιβλική καταστροφή. Εξηγήστε του να καταλάβει τι ακριβώς περνάνε οι άλλοι, για να συναισθανθεί την καταστροφή και να αισθανθεί την ανάγκη, να τηλεφωνήσει στον άρρωστο φίλο του ή να προσφέρει λίγα κουλουράκια στον ηλικιωμένο παππού της γειτονιάς.

 Στα παιδιά πρέπει να λέμε ποιο είναι το σωστό ξεκάθαρα και  χωρίς περιστροφές,. Μην ακυρώσετε ποτέ, με τον τρόπο της καθημερινής σας ζωής τα όσα εσείς ζητάτε από τα παιδιά σας.                                                                                 

Π. χ. αν εσείς λέτε ψέματα πως είναι δυνατόν να ζητάμε από το παιδί σας να μην το κάνει. Αν εσείς βρίζετε ή λέτε κακά πράγματα για τους γείτονες πίσω από την πλάτη τους, πώς περιμένετε το παιδί σας να συμπεριφερθεί διαφορετικά;

Προχωρήσετε βήμα -βήμα την διαπαιδαγώγηση και την ανατροφή των παιδιών σας, αν θέλετε να είναι ειλικρινή και  ηθικά ανθρώπινα όντα.                        

Το καλό παράδειγμα, δεν είναι πάντα αρκετό για τα παιδιά.                                

Ξεδιπλώστε μπροστά στα μάτια τους όλες τις ηθικές απαιτήσεις σας.                                                                   

Καθημερινά πρέπει να τους δίνετε παραδείγματα ειλικρίνειας, επιμονής και ευγενείας  και να συζητάτε μαζί τους γιατί είναι σημαντικές αυτές οι αξίες.                         

Συνεχώς θα πρέπει να τους  θυμίζουμε, ότι η δικής μας οικογένεια είναι κάτι το ξεχωριστό. Εξηγείστε τους, ότι εμείς έχουμε βάλει τους δικούς μας νόμους και  τους δικούς μας κανόνες και δεν μας επηρεάζει καθόλου τι γίνεται στην οικογένεια του φίλου μας .

 Γι’ αυτό  και πρέπει να χρησιμοποιούμε εκφράσεις, όπως: «Στη δική μας οικογένεια, δεν λέμε ποτέ ψέματα». «Στη δική μας οικογένεια,  γενναίος  είναι αυτός που λέει την αλήθεια, και ήρωας όποιος είναι πάντα ειλικρινής». ή «Στη δική μας οικογένεια συμπεριφερόμαστε στους άλλους όπως θα θέλαμε να μας συμπεριφέρονται».

Επίσης πρέπει  να προσέχουμε τη  συμπεριφορά μας: Μπορούμε να πούμε: «Θέλω να ξέρεις, ότι μένα μου αρέσει να οδηγώ πάνω από το όριο της ταχύτητας, αλλά δεν με  πειράζει που θ’ αργήσουμε λίγο στο μάθημα των Αγγλικών, το μόνο που δεν θέλω είναι να τρακάρουμε ή να χτυπήσουμε κάποιον άλλον».                                                                                                                                  Ακόμη  να μην  ξεχνάμε ότι το πιο σημαντικό, είναι να γνωρίζει το παιδί μας τις καλές του  πράξεις μέσα από το δικό μας  έπαινο και να την ενθάρρυνση. Για παράδειγμα: «Αχ! Δεν σου είπα, σήμερα με εξέπληξες που μάζεψες τα παιχνίδια σου πριν φύγουμε! Μπράβο σου! ή  Σήμερα με ξάφνιασες το δωμάτιο σου ήταν τέλειο. Είμαι πολύ περήφανη για σένα».

Μάθετε στο παιδί σας τα μυστικά της τέχνης της πειθαρχίας.

Απαγορεύεται δια ροπάλου, να πούμε στο παιδί μας, ότι οι πράξεις του ήταν λάθος.  Απλά πρέπει να τα βοηθήσουμε το παιδί μας, να καταλάβει για ποιο  λόγο συμπεριφέρθηκε με αυτό το τρόπο.                                                                  

Σκεφτείτε ότι το τετράχρονο ή πεντάχρονο παιδί σας,  έκανε τον συμμαθητή του, να στεναχωρηθεί και να κλάψει όταν του είπε «ότι τα ρούχα του ήταν άσχημα». Μιλάμε και εξηγούμε «ότι δεν λέμε ποτέ άσχημα πράγματα στον κόσμο, γιατί  αυτό δεν ήταν καθόλου καλό».                                                                                                           

Ρωτήστε το,  «πώς θα ένιωθε εσύ αν οι  συμμαθητές του -του έλεγαν  άσχημα πράγματα»; Δεν είναι καθόλου κακό αν νιώσει ενοχές.

Όταν ένα παιδί έρχεται αντιμέτωπο με τις πράξεις του και δείχνει, ότι έχει την ευαισθησία να ομολογήσει ότι δεν θα έπρεπε να κάνει κάτι αρνητικό, αυτό είναι καλό σημάδι της σωστής λειτουργίας της συνείδησής του.                      

Προχωρήστε ένα βήμα πιο μπροστά, αν νομίζετε ότι το παιδί σας το έχει καταλάβει, μπείτε και κολυμπήστε στα βαθειά.

Τέλος, βοηθήστε το να καταλάβει πώς μπορεί να διορθώσει τα πράγματα. Ένας τρόπος είναι ότι ίσως να χρειάζεται να ζητήσει απλά μια  συγγνώμη. Ή ακόμη να συμφιλιώσουμε τα δύο παιδιά, και να προτρέψουμε το παιδί μας, να κάνει ένα χάδι ή μία χειραψία ή ένα ωραίο κομπλιμέντο για τα μαλλιά ή για τα παπούτσια του  συμμαθητή  του.

Και όσο και αν φαίνεται απλό και αυτονόητο αυτό το βήμα της μετάνοιας του, σας πληροφορώ ότι είναι ένα σημαντικότατο βήμα. Είναι ένα βήμα, που δεν δείχνει μόνο ότι το παιδί σας είναι ικανό, με μια μόνο ζεστή αγκαλιά , να απαλύνει τα «άσχημα» συναισθήματα κάποιου, αλλά βοηθάει και το ίδιο το παιδί ,να καταλάβει ότι είναι ικανό να λύνει μόνο του τα προβλήματα  και  έτσι χτίζει την αυτοεκτίμησή του.                                                                               

Μεταφέρουμε τον κανόνα αυτό και μέσα στο σπίτι  μας.

Ο καλύτερος τρόπος για να έχετε ένα γερό οικοδόμημα, Ενσυναίσθησης, Συνείδησης και Αυτοεκτίμησης του παιδιού σας ,είναι να περνάτε όσο περισσότερο χρόνο μπορείτε μαζί του.                                                                                     

Το σύνθημα είναι 

«Αφιερώστε χρόνο στα παιδιά σας».                                                                                                                       

Περάστε όσο πιο πολύ χρόνο μπορείτε  μαζί του: Ψάξτε για αυθόρμητες ευκαιρίες για να του διδάξετε τις αξίες σας: π .χ περιμένετε τη σειρά σας στο ταμείο του σουπερμάρκετ; Παραχωρείστε με χαμόγελο και ένα γλυκό λόγο τη σειρά σας στην ηλικιωμένη κυρία που περιμένει πίσω σας.                                             

Στο τραπέζι που τρώτε πρωινό, δείξτε του το άρθρο στην εφημερίδα που λέει για εκείνο τον Οδηγό ταξί, που βρήκε στο αυτοκίνητό του ένα πορτοφόλι με χρήματα και το επέστρεψε στον ιδιοκτήτη του, ή στην Αστυνομία .                  

Το βράδυ που βάζετε το μικρούλη σας για  ύπνο, εκφράστε του την χαρά σας για την ευγενική του συμπεριφορά του κατά τη διάρκεια της μέρας. Πείτε του πώς είσαστε σίγουροι ότι θα συνεχίσει να συμπεριφέρεται το ίδιο καλά και στο μέλλον. Χρησιμοποιήστε το θεατρικό παιχνίδι, την ενθάρρυνση και τον έπαινο και να είστε σίγουροι, Αγαπητοί μας Γονείς, ότι με τέτοιου είδους υποστήριξη τα παιδιά σας θ’ αποκτήσουν συνείδηση και θα θριαμβέψουν.

Να κλείσουμε εδώ μ’ ένα όμορφο και δυνατό απόσπασμα ,το οποίο μιλά από μόνο του, για την επίδραση του δικού μας παραδείγματος, στη ψυχή  και στην προσωπικότητα παιδιού που καθημερινά διαμορφώνεται:
 «Αν το παιδί μεγαλώνει με κριτική, μαθαίνει να καταδικάζει.
Αν το παιδί μεγαλώνει με εχθρότητα, μαθαίνει να εχθρεύεται.
Αν το παιδί γελοιοποιείται, μαθαίνει να είναι δειλό.
Αν το παιδί μεγαλώνει στη ντροπή, μαθαίνει να αισθάνεται ένοχο.
Αν το παιδί μεγαλώνει με ανεκτικότητα, μαθαίνει να έχει υπομονή.
Αν το παιδί μεγαλώνει με ενθάρρυνση,  μαθαίνει να έχει αυτοπεποίθηση.
Αν το παιδί μεγαλώνει με έπαινο, μαθαίνει να εκτιμά.
Αν το παιδί μεγαλώνει με δικαιοσύνη, μαθαίνει να είναι δίκαιο.
Αν το παιδί μεγαλώνει με ασφάλεια, μαθαίνει να έχει εμπιστοσύνη στους ανθρώπους.
Αν το παιδί μεγαλώνει με επιδοκιμασία, μαθαίνει να αγαπά τον εαυτό του.
Αν το παιδί, μεγαλώνει με αναγνώριση και φιλία,  μαθαίνει να βρίσκει αγάπη στον κόσμο».
Αγαπητοί Γονείς ας θυμηθούμε τον πατέρα του Αγίου Γρηγορίου του  Παλαμά, που εμπιστεύθηκε τα παιδιά του στην δυνατή προστασία της Θεοτόκου την οποία και άφησε Επίτροπόν τους μετά το θάνατό του. Ο πατέρας του ήταν συγκλητικός στ’ ανάκτορα και η μητέρα του τον εκλιπαρούσε να αφήσει την κηδεμονία των παιδιών τους, στον Αυτοκράτορα.  Όχι! Γυναίκα είπε τα παιδιά μας θα τα αφήσεις στην σκέπη της Μητέρας όλων μας την Παναγία. Ο  Γρηγόριος τότε ήταν μόνο επτά ετών όταν εκοιμήθη ο ενάρετος πατέρας του.
Και η Θεοτόκος ήταν όντως προστάτης και βοηθός του.
Ο θείος Γρηγόριος, μικρό παιδί ακόμη μετά τον θάνατο του πατέρα του, επιδόθηκε στην μάθηση. Επειδή ήταν πολύ μικρός στην ηλικία, δυσκολευόταν πολύ να μάθει τα μαθήματά του. Έτσι αποφάσισε να μην αρχίσει το διάβασμα, προτού κάνει τρεις μετάνοιες με ιερά προσευχή, μπροστά στην εικόνα της Κυρίας Θεοτόκου. Έτσι με την βοήθεια Της, απομνημόνευε εύκολα. Και όχι μόνο σε αυτό τον βοήθησε η Παναγία, αλλά και την ψυχή του βασιλέως φώτισε και του έδινε πλουσιοπάροχα όλα όσα χρειάζονταν για την εκπαίδευση του.